Obowiązek podatkowy w Niemczech

Obowiązek podatkowy w NiemczechNiemieckie urzędy skarbowe (Finanzamt) rozsyłają od 2019 r. korespondencję do polskich firm, w której wzywają do złożenia niemieckiej deklaracji podatkowej. Tego rodzaju pisma otrzymało także sporo polskich firm w 2020 i 2021 roku, w szczególności polskie firmy budowlane działające w Niemczech. O co chodzi niemieckiemu urzędowi podatkowemu? Kiedy powstaje obowiązek podatkowy w Niemczech dla firmy?


Polskie firmy (np. budowlane) mogą świadczyć transgranicznie usługi w Niemczech. Takie świadczenie usług w Niemczech nie wywołuje automatycznie obowiązku rozliczenia podatków w Niemczech. Polska firma w Niemczech powinna jednak złożyć w niemieckim urzędzie skarbowym dokumenty i wykazać brak obowiązku podatkowego w Niemczech. W niektórych przypadkach trzeba będzie także zapłacić niemiecki podatek dochodowy. Działalność w Polsce a praca w Niemczech może zatem wywołać skutki podatkowe w tym drugim kraju. Obowiązki może mieć nie tylko spółka, ale także polska firma jednoosobowa w Niemczech.

Sprawdzenie obowiązku podatkowego (Prüfung der Steuerpflicht)

Polska firma działająca w Niemczech powinna co roku złożyć do niemieckiego urzędu skarbowego dokumenty dotyczące sprawdzenia obowiązku podatkowego za poprzedni rok. Po niemiecku nazywa się to „Prüfung der Steuerpflicht”). Termin na złożenie dokumentów upływa 31 lipca roku następnego. Na przykład za rok 2019 term ten upłynął z dniem 31 lipca 2020 r. Kto ma obowiązek złożyć dokumenty, a tego nie uczynił, otrzyma najpewniej wezwanie do złożenia deklaracji podatkowej. Takie wezwanie przybiera postać upomnienia (Erinnerung).

Dokumenty sprawdzające obowiązek podatkowy w Niemczech powinny w szczególności złożyć polskie firmy, które uzyskały niemiecki numer podatkowy (Steuernummer) i wnioskowały o zwolnienie z podatku budowlanego (Freistellung). Jak uzyskać Freistellung pisaliśmy <<TUTAJ>>.

Rejestracja podatkowa polskich firm w Niemczech wywołuje zatem obowiązek składania dokumentów do sprawdzenia obowiązku podatkowego. W tym celu należy złożyć szereg dokumentów, jak zestawienie wykonywanych prac, delegowanych do Niemiec pracowników, polskie zeznanie podatkowe, wystawione faktury itd. Na podstawie tych dokumentów niemiecki organ podatkowy sprawdza, czy w Niemczech nie powstał obowiązek zapłaty podatku. Warto zatem przy przygotowaniu tych dokumentów skorzystać z pomocy profesjonalisty, który jeszcze przed złożeniem dokumentów ustali, jakie mamy obowiązki podatkowe w Niemczech.

Brak obowiązku podatkowego w Niemczech

Jeżeli na podstawie przesłanych dokumentów niemiecki urząd skarbowy nie dopatrzy się u polskiej firmy obowiązków podatkowych w Niemczech, to nas o tym poinformuje. Zła wiadomość jest taka, że nie jest to wiążące stanowisko organu i może ono ulec zmianie. Może dojść np. do sytuacji, że za rok 2019 r. stwierdzono brak obowiązków, a przy weryfikacji następnego roku 2020 r. wyjdzie, że jednak obowiązki w poprzednim roku powstały. Potwierdzenia z urzędu skarbowego z Niemiec, że nie ma obowiązków za poprzedni rok, nie należy zatem traktować jako zakończenia sprawy. Urzędy często wracają do poprzednich lat pomimo tego, że pierwotnie nie dopatrzyły się obowiązków podatkowych w Niemczech.

Podatek dochodowy w Niemczech

Obowiązek podatkowy w Niemczech powstanie dla polskiej firmy, jeżeli zobowiązana będzie ona do zapłaty niemieckiego podatku dochodowego. Obowiązek zapłaty niemieckiego podatku dochodowego może powstać w wielu różnych przypadkach. Poniżej przedstawione zostaną typowe przypadki, które najczęściej występują u polskiej firmy budowlanej w Niemczech. Polska firma w Niemczech może być zobowiązana do zapłaty podatku od dochodów uzyskiwanych w Niemczech, wtedy opodatkowany jest w Niemczech właściciel firmy jednoosobowej, wspólnik spółki osobowej (np. spółki komandytowej) lub sama spółka (spółka z o.o. lub akcyjna). Należy wtedy zapłacić podatek dochodowy (Einkommensteuer / Körperschaftssteuer) oraz podatek od działalności przemysłowej (Gewerbesteuer). Łączne obciążenie może być nawet na poziomie 40-50 proc., zatem warto nie dopuścić do powstania obowiązku podatkowego w Niemczech.

Może dojść też do sytuacji, że wprawdzie sama polska firma nie będzie podlegała obowiązkowi podatkowemu w Niemczech, ale powstaną obowiązki podatkowe wobec pracowników. W niektórych przypadkach wynagrodzenie delegowanego pracownika do Niemiec należy opodatkować niemieckim podatkiem od wynagrodzeń (Lohnsteuer).

Siedziba firmy w Niemczech

Jeżeli firma ma siedzibę w jednym państwie, a działa w drugim, to kwestię obowiązków podatkowych regulują umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. W przypadku firm zasadą jest, że opodatkowane są one w kraju siedziby, chyba że w innym kraju działają przez położony tam zakład podatkowy. Jeżeli nie ma zakładu podatkowego w Niemczech, to polska firma opodatkowana jest w miejscu siedziby. Dla każdego może być oczywistym, że siedziba polskiej firmy jest w Polsce. Okazuje się jednak, że dla niemieckich urzędów skarbowych nie jest to takie oczywiste. Dla niemieckiego fiskusa kluczowe jest miejsce zarządu firmy. Jeżeli zatem np. polska firma budowlana znaczną część zysków czerpie z kontraktów z Niemiec (np. ponad 90 proc. obrotów), jej właściciel przebywa przez znaczną część roku w Niemczech, a w Polsce nie ma firma stałych struktur (personel, faktyczna siedziba), to niemieckie władze podatkowe uznają, że tak naprawdę firma ma siedzibę w Niemczech. A skoro siedziba jest w Niemczech, to firma powinna płacić podatek dochodowy w Niemczech.

Polska firma jednoosobowa, która działa w Niemczech (także spółki) powinna zatem zapewnić sobie określony obrót na terytorium Polski (najlepiej co najmniej 25%). Takie wartości będą także pomocne, by uzyskać zaświadczenie A1 z ZUS. O zaświadczeniu A1 w przypadku firmy jednoosobowej można więcej przeczytać <<TUTAJ>>.

Zakład podatkowy w Niemczech

Jeżeli firma ma faktyczną siedzibę w Polsce, to płaci nadal podatki dochodowe w Polsce. Chyba że w Niemczech powstanie zakład podatkowy. Czym jest ten zakład podatkowy? W skrócie można powiedzieć, że są to pewnego rodzaju stałe struktury w Niemczech (np. oddział, warsztat, fabryka). W przypadku firm budowlanych zakład w Niemczech powstaje, jeżeli firma działa na jednej budowie ponad 12 miesięcy. Należy tutaj uważać, ponieważ niemieckie organy podatkowe zliczają kilka budów prowadzonych bezpośrednio po sobie, jeżeli są one wykonywane na rzecz tego samego zleceniodawcy i w tym samym rejonie geograficznym. Często zdarza się bowiem, że polskie firmy budowlane w Niemczech wykonują różne, krótsze zlecenia w obrębie jednego miasta. Suma tych zleceń może doprowadzić do przekroczenia terminu 12 miesięcy i powstania zakładu podatkowego.

Jeżeli powstanie zakład podatkowy w Niemczech, to musimy rozliczyć zyski od tego zakładu. Trzeba zatem wtedy w Niemczech wyliczyć zysk, opodatkować go i złożyć odpowiednie deklaracje podatkowe. Co do zasady zyski opodatkowane w Niemczech powinny być zwolnione z podatku w Polsce. Rozliczenie zakładu podatkowego w Niemczech to jednak dodatkowy wydatek, a podatki też w najczęstszych przypadkach są wyższe niż w Polsce. Dotyczy to w szczególności przedsiębiorców rozliczających się na zasadach ryczałtu od przychodów lub na zasadach ogólnych (względnie podatkiem liniowym).

Podatek od wynagrodzeń w Niemczech pracownika delegowanego

W niektórych przypadkach delegowanie pracowników do Niemiec może rodzić obowiązki podatkowe po stronie niemieckiej. Pracodawca jest wtedy zobowiązany do potrącania podatku od wynagrodzeń (Lohnsteuer). Jest to skomplikowana materia, za każdym razem warto skonsultować się z doradcą podatkowym – specjalistą w kwestiach polsko-niemieckich. Istnieją tutaj różne zasady, wyjątki od zasady i wyjątki od wyjątków. Wiele firm gubi się w gąszczu tych regulacji. Konsekwencje mogą być istotne, czasem powstaje obowiązek zapłaty podatku od wynagrodzeń od pierwszego dnia pracy pracownika w Niemczech. Nieświadoma tego polska firma odprowadza nadal zaliczki na podatek w Polsce. Nagle okazuje się, że trzeba opłacić podatek w Niemczech, a polska skarbówka nie chce zwrócić pracodawcy nadpłaconych zaliczek. Skutkiem tego pracodawca płaci podwójnie i to znaczne kwoty.

Podatek od wynagrodzeń w Niemczech powstanie w różnych przypadkach, np. jeżeli pracownik przekroczy 183 dni pobytu w ciągu dowolnych kolejnych 12 miesięcy, jeżeli powstanie zakład podatkowy pracodawcy czy prace przekroczą 6 miesięcy, a pracodawca nie wystąpi o zwolnienie pracowników z obowiązku podatkowego w Niemczech. Od pierwszego dnia pracy w Niemczech powstaje obowiązek podatkowy w przypadku użyczania pracowników tymczasowych.

Nawet zatem przy krótkim wyjeździe do Niemiec warto zasięgnąć profesjonalnej porady w kwestii podatku dochodowego w Niemczech.

W czym możemy pomóc?

Kancelaria JLT od lat pomaga polskim firmom w Niemczech. Wspieramy w kwestiach prawnych i podatkowych, a także w sprawie ubezpieczeń społecznych. W imieniu polskich firm prowadzimy korespondencję z niemieckimi urzędami i pomagamy rozliczyć obowiązek podatkowy w Niemczech. Jeżeli powstanie zakład podatkowy w Niemczech, to pomagamy we wszystkich rozliczeniach. Jeżeli świadczysz usługi w Niemczech, to na pewno pomożemy Twojej firmie w legalnym działaniu na terenie Niemiec. Zapraszamy do kontaktu. Zaufaj doświadczeniu.

Przeczytaj popularne artykuły:

Zapisz się na nasz newsletter!

Michał Jadżyn

radca prawny i doradca podatkowy

Rechtsanwalt und Steuerberater

JLT Jadżyn Legal & Tax

Poznań / Posen

JLT doradztwo prawne i podatkowe dla firm radca prawny i doradca podatkowy kancelaria Poznań