Klasy podatkowe w Niemczech?

Klasy podatkowe w Niemczech to zwykle pierwsze skojarzenie z tamtejszym systemem podatkowym. Znacznie różni się on od naszego i jest o wiele bardziej skomplikowany. Pracodawca każdego miesiąca pobiera z urzędu skarbowego (Finanzamtu) informację o aktualnej klasie podatkowej pracownika, by wyliczyć poprawnie jego pensję. Decydują więc one o tym, ile wynagrodzenia wpłynie na konto i ile zostanie pobrane na poczet podatków. W artykule przedstawiamy niemieckie 6 klas podatkowych wraz z ulgami, które im przysługują.

Jak wygląda system podatkowy w Niemczech?

Podatnicy są podzieleni na 6 różnych klas podatkowych (Steuerklassen), do których są kwalifikowani w zależności od swojej sytuacji osobistej. Kryterium jest tu przede wszystkim stan cywilny, a klasę można zmienić samodzielnie jedynie po ślubie. Niemiecki urząd skarbowy wymaga informowania o wszystkich kwestiach, które mogą wpłynąć na zmianę klasy, takich jak np. rozwód. Jakie są klasy podatkowe w Niemczech?

Klasa podatkowa 1 – osoby samotne

Należą do niej osoby samotne, a także małżonkowie żyjący osobno. Do tej grupy zaliczane są również osoby samotne z dziećmi, które nie zamieszkują we wspólnym gospodarstwie domowym. Jeśli dziecko zamieszka w nim na stałe, osoby stanu wolnego zostaną sklasyfikowane do 2 klasy.

Steuerklasse 1 obejmuje osoby:

• stanu wolnego,
• rozwiedzione,
• w separacji,
• owdowiałe co najmniej 2 lata temu,
• prowadzące jednoosobowe gospodarstwa domowe,
• w związku małżeńskim, których małżonek nie jest jednak rezydentem podatkowym w Niemczech,
• w związku małżeńskim, których małżonek mieszka poza Unią Europejską.

Klasa ta może liczyć na następujące ulgi w 2023 roku:

• podstawowa kwota wolna od podatku w wysokości 10 908 euro,
• ryczałt pracowniczy, zwany też ryczałtem na wydatki związane z dochodami wynoszący 1000 euro,
• ryczałt na wydatki socjalne to 36 euro,
• dodatek na dziecko – 2880 euro,
• nieopodatkowany zasiłek na opiekę lub edukację dzieci – 1464 euro,
• zryczałtowany dodatek emerytalny, który jest wyliczany na podstawie wynagrodzenia brutto.

Osoby z dziećmi zaliczone do klasy 1 otrzymują również pełny zasiłek na dziecko oraz zasiłek na potrzeby opiekuńczo-wychowawcze, które jako ulgi są kompensowane w podatku dochodowym.

Kwoty przekraczające kwotę wolną od podatku w tej klasie muszą zostać opodatkowane, a podatek wynosi około 28%. Podstawą odliczeń podatkowych jest wysokość wynagrodzenia. Wyjątek stanowią osoby zatrudnione na niepełnym etacie (Minijob), których dochód nie przekracza 520 euro miesięcznie i nie jest opodatkowany.

Klasa podatkowa 2 – osoby samotnie wychowujące dzieci

Mieszczą się w niej rodzice samotnie wychowujący dzieci, w tym osoby rozwiedzione oraz owdowiałe. Należący do tej klasy podatkowej mają najwięcej ulg, bo przysługuje im ulga z tytułu samotnego wychowywania dziecka (Entlastungsbetrag). Wynosi ona 4 260 euro, plus na każde kolejne dziecko po 250 euro jako kwota ulgi do odliczenia. Warunkiem jej otrzymania jest zamieszkanie z dzieckiem we własnym gospodarstwie domowym oraz to, aby żadna inna dorosła osoba nie prowadziła z nim takiego gospodarstwa.

Pozostałe ulgi w tej klasie są takie same jak w pierwszej, a kwoty, które je przekraczają, muszą zostać opodatkowane.

Klasa podatkowa 3 – najliczniejsza w Niemczech

Znajdują się tu podatnicy:

• pozostający w związku partnerskim,
• pozostający w związku małżeńskim, których małżonek nie pracuje lub osiąga znacznie niższe dochody i posiada V klasę podatkową,
• osoby owdowiałe (do roku od śmierci małżonka).

Ulgi dla tej klasy wynoszą w 2023 roku:

• podstawowa kwota wolna od podatku – 20 694 euro,
• ryczałt pracowniczy – 1 000 euro,
• kwota ryczałtowa na wydatki socjalne – 36 euro,
• dodatek na dziecko – 5760 euro,
• nieopodatkowany zasiłek na potrzeby opieki lub edukacji dzieci – 2928 euro,
• ryczałt emerytalny – w zależności od zarobków brutto.

Są więc wyższe niż przy dwóch pierwszych klasach, ale trzeba pamiętać, że zobowiązanie podatkowe jest tutaj rozłożone na dwie osoby. Kwoty przekraczające ulgi są opodatkowane.

Klasa podatkowa 4 – partnerzy o podobnych dochodach

Należą do niej osoby pozostające w zarejestrowanych związkach cywilnych oraz małżonkowie prowadzący wspólne gospodarstwa domowe, których dochód jest na podobnym poziomie. Klasa ta jest również przypisywana automatycznie osobom, które zawarły związek małżeński, a nie wybrały żadnej innej formy opodatkowania.

O przypisanie do 4 klasy małżonkowie mogą się także ubiegać indywidualnie, co nie jest możliwe w przypadku klas 3 i 5. W przeciwieństwie do nich podatnicy płacą tu w ciągu roku tyle podatku, ile odpowiada ich dochodom.

Wysokość ulg podatkowych jest tu identyczna z klasą 3, poza dodatkiem na dziecko, który w 2023 roku wynosi 2 880 euro, czyli tyle samo co w klasach 1 i 2.

Klasa podatkowa 5 – osoby o niższych niż ich partnerzy dochodach

Klasa ta jest przeznaczona tylko dla osób, które pozostają w związku małżeńskim lub partnerskim, a ich partner należy do 3 klasy, osiągając znacznie wyższe dochody. Działa wiec ona jako swoiste uzupełnienie tej klasy i może mieć miejsce tylko w połączeniu z nią.

W klasie 5 nie ma ulgi podstawowej ani ulgi na dzieci, bo prawo do niej przysługuje już partnerowi znajdującemu się w trzeciej klasie podatkowej. Przysługują za to:

• ryczałt pracowniczy w wysokości 1 000 euro,
• zryczałtowane wydatki socjalne – 36 euro,
• ryczałt emerytalny liczony na podstawie zarobków brutto.

Klasa podatkowa 6 – osoby pracujące, co najmniej na dwóch etatach

Jest ona przeznaczona specjalnie dla osób posiadających więcej niż jeden stosunek pracy. Znacznie różni się od pozostałych pięciu klas. Ma najwyższe obciążenia podatkowe, bo nie pozwala na korzystanie z ulgi podstawowej, na dzieci, ani pracowniczej. Ustawodawca uzasadnia to faktem, że osoba mająca drugi etat w efekcie tego zarabia więcej.

Ważne jest, by wiedzieć, że w ramach tej klasy opodatkowany jest tylko dochód z drugiego źródła utrzymania. Pracownik zatem oprócz swojej poprzedniej klasy podatkowej zostaje dodatkowo przypisany do szóstej.

Jak sprawdzić, do której klasy jest się przypisanym?

W Niemczech klasę podatkową można ustalić poprzez elektronicznej kartę podatkową, tzw. ELStAM (Elektronische Lohnsteuerabzugsmerkmale), która zastąpiła tradycyjną papierową zwaną Lohnsteuerkarte od 1 stycznia 2013 roku. ELStAM zawiera wszelkie dane podatnika, w tym informacje o aktualnym przypisaniu do klasy. Można je uzyskać od urzędów skarbowych telefonicznie lub mailowo.

Istnieje również możliwość osobistego odwiedzenia Finanzamt, aby otrzymać zaświadczenie o aktualnej klasie podatkowej.

Zmiana klasy podatkowej w Niemczech

Aby dokonać zmiany klasy podatkowej w Niemczech, konieczne jest złożenie wypełnionego formularza w urzędzie skarbowym (Finanzamt). Małżeństwa oraz zarejestrowane związki partnerskie muszą dokonać tego wspólnie. Do urzędu należy zabrać dowód osobisty lub paszport, jeśli wniosek będzie składany osobiście. Potrzebne jest wypełnienie formularza lub nieformalnego wniosku zawierający niezbędne informacje, takie jak numer identyfikacji podatkowej i identyfikacyjny.

Wniosek o zmianę klasy podatkowej można złożyć do 30 listopada każdego roku, dla którego ona obowiązuje. Jest do pobrania od swojego urzędu podatkowego, także ze strony internetowej.

Klasa podatkowa w Niemczech może być zmieniona zazwyczaj dwa razy w roku, oprócz sytuacji wyjątkowych, takich jak śmierć małżonka lub znalezienie nowej pracy przez partnera, który wcześniej był bezrobotny. Ważne jest, aby pamiętać, że zmiana klasy podatkowej nie gwarantuje zwrotu podatku.

Pomoc prawna i podatkowa Kancelarii JLT

Jeśli masz problem z rozliczeniem pracowników lub ustaleniem ich niemieckiej podatkowej klasy, skontaktuj się z nami. Jesteśmy kancelarią prawno-podatkową, która specjalizuje się w tamtejszym prawie. Obsługą firm w Niemczech zajmujemy się od wielu lat, a naszym klientom pomagamy, kompleksowo załatwiając formalności w tamtejszych urzędach. Zapraszamy do współpracy!