Podstawowe informacje dotyczące podatku VAT w Niemczech. Jaka jest stawka podatku VAT w Niemczech, jak odzyskać VAT w Niemczech, kiedy niezbędna jest rejestracja do VAT w Niemczech? Podatek VAT w Niemczech – wszystko, co powinieneś wiedzieć.
Stawka podatku VAT w Niemczech
Niemiecki podatek VAT (Umsatzsteuer, zwany też Mehrwertsteuer) ma dwie stawki:
- stawkę podstawową w wysokości 19%
- stawkę obniżoną w wysokości 7%.
W wyniku wprowadzenia pakietu stymulującego gospodarkę wprowadzono obniżenie stawek VAT w Niemczech. Niższe stawki VAT w Niemczech obowiązywały w okresie od 1 lipca 2020 do 31 grudnia 2020 r. Po obniżce stawek VAT stawki podatku w Niemczech wynosiły:
- stawka podstawowa – 16%
- stawka obniżona – 5%.
Produkty i usługi objęte stawką obniżoną VAT w Niemczech
Stawka obniżona dotyczy podstawowych produktów i usług życia codziennego. Lista produktów stanowi załącznik do niemieckiej ustawy o podatku VAT (Umsatzsteuergesetzt) i jest dostępna <<TUTAJ>>. Niemiecki ustawodawca posłużył się przy określaniu usług i towarów z obniżoną stawką nomenklaturą scaloną (CN), znaną z taryfy celnej.
Stawką obniżoną VAT w Niemczech objęte są przykładowo następujące towary:
- żywe zwierzęta
- mięso i podroby
- ryby i skorupiaki
- mleko i przetwory mleczne oraz jaja, z wyłączeniem mleka sojowego i owsianego
- inne towary pochodzenia zwierzęcego, takie jak żołądki bydła i drobiu oraz surowe kości
- kwiaty, cebulki i bulwy, kwiaty cięte, liście i gałęzie
- warzywa, rośliny i korzenie, a także owoce i orzechy przydatne jako żywność
- kawa, herbata, herbata mate i przyprawy
- produkty przemiału zboża oraz mąka i płatki
- skrobia i niektóre przyprawy, takie jak rozmaryn i bazylia
- tłuszcze i oleje zwierzęce i roślinne
- cukier i wyroby cukiernicze oraz proszek kakaowy
- mieszane napoje mleczne zawierające co najmniej 75 procent produktów mlecznych
- drewno opałowe i trociny
- książki i gazety
- protezy, sztuczne stawy, aparaty słuchowe i rozruszniki serca
- przedmioty sztuki, takie jak obrazy i rysunki lub rzeźby
- przedmioty kolekcjonerskie, takie jak znaczki, monety, przedmioty zoologiczne i botaniczne, a także historyczne i archeologiczne.
Natomiast usługi objęte stawką obniżoną VAT w Niemczech to:
- hodowla zwierząt i uprawa roślin
- usługi dentystyczne
- opłata za wstęp do teatru, na koncerty, do muzeów, na przedstawienia cyrkowe i do zoo
- transport kolejowy
- transport publiczny w obrębie gminy i taksówki do 50 kilometrów
- nocleg w hotelach, restauracjach i na kempingach.
- usługi instytucji charytatywnych i kościelnych.
Jakie usługi objęte są niemieckim podatkiem VAT?
Z punktu widzenia polskiej firmy w Niemczech istotny może być niemiecki podatek VAT w przypadku następujących sytuacji:
- nabycie usług hotelowych (np. polska firma budowlana w Niemczech oddelegowuje pracownika za granicę i zapewnia mu nocleg w Niemczech, właściciel firmy jednoosobowej w Niemczech prowadzi negocjacje i zapewnia sobie nocleg)
- nabycie materiałów budowlanych wykorzystanych w Niemczech (polska firma budowlana w Niemczech prowadzi budowę w Niemczech i na miejscu zakupiła materiały budowlane, które zużyte zostały na miejscu)
- nabycie towaru, który został odsprzedany w Niemczech (polska firma jako pośrednik nabywa w Niemczech towar i odsprzedaje go dalej, a towar pomiędzy zakupem a sprzedażą nie opuszcza terytorium Niemiec)
- VAT za auto z Niemiec (nabywca z Polski kupuje w Niemczech samochód i płaci tam podatek VAT)
- VAT za samochód sprowadzany przez Niemcy (polski handlarz samochodów kupuje auto w Szwajcarii czy USA i dokonuje odprawy celnej w Niemczech)
- wynajem powierzchni magazynowej lub biurowej (polska firma w Niemczech posiada magazyn lub wynajmuje biuro).
Co do zasady podatek VAT jest zawsze neutralny dla przedsiębiorcy, zatem zawsze powinna istnieć możliwość odliczenia zapłaconego podatku VAT w Niemczech lub wnioskowanie o zwrot podatku VAT z Niemiec.
Odzyskanie VAT z Niemiec
Aby odzyskać VAT z Niemiec trzeba wpierw sprawdzić, czy w danym roku podatkowym powstał obowiązek rejestracji podatkowej do VAT w Niemczech. Więcej informacji znajdziesz <<TUTAJ>>.
Rejestracja do VAT w Niemczech jest konieczna, gdy:
- kupujemy w Niemczech, a następnie sprzedajemy tam towar, który nie opuszcza terytorium Niemiec
- dokonujemy sprzedaży wysyłkowej z Polski do Niemiec i przekraczamy limit dostaw do Niemiec (100.000 euro w roku)
- rezygnujemy z progu dostaw do Niemiec, składając zawiadomienie VAT-21
- prowadzimy sprzedaż z magazynu z Niemiec, np. korzystając z modelu FBA na platformie Amazon
- dokonujemy importu w Niemczech i nie korzystamy z przedstawiciela fiskalnego
- nabywamy usługi budowlane od podwykonawcy z Polski, Niemiec lub innego kraju, czyli przy projekcie budowlanym w Niemczech angażujemy podwykonawcę
- wykonujemy usługi budowlane lub remontowe na rzecz osób prywatnych.
Jeżeli w którejś z powyższych sytuacji powstaje dla nas obowiązek rejestracji do VAT w Niemczech, to powinniśmy zgłosić się we właściwym urzędzie skarbowym w Niemczech i dokonać rejestracji VAT w Niemczech. W takim przypadku możemy w deklaracji wykazać podatek naliczony i dokonać jego odliczenia. Jeżeli mamy nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym do zapłaty, to niemiecki urząd skarbowy dokona zwrotu podatku VAT na nasz rachunek bankowy.
Przykład:
Polska firma budowlana w Niemczech prowadzi tam budowę i korzysta z usług podwykonawcy z Polski. W związku z oddelegowaniem swoich pracowników do Niemiec firma nabyła usługi noclegowe dla pracowników. Ponadto polska firma w Niemczech nabyła materiały budowlane, które wykorzystała na budowie. Firma posiada faktury, na których wykazany jest niemiecki podatek VAT. Polska firma budowlana powinna dokonać rejestracji do celów VAT w Niemczech ze względu na nabycie usługi budowlanej od podwykonawców. Należy wykazać nabycie tej usługi w niemieckiej deklaracji VAT, naliczyć należny podatek, który będzie jednocześnie podatkiem do odliczenia. Dodatkowo firma może wnioskować o zwrot podatku VAT w Niemczech od zakupów (noclegi, materiały budowlane). Polska firma w Niemczech otrzyma zatem zwrot podatku z Niemiec.
VAT-Ref Niemcy
Jeżeli nie mamy obowiązku rejestracji do VAT w Niemczech, to i tak możemy odzyskać niemiecki podatek z faktur zakupowych. Wtedy powinniśmy złożyć tzw. wniosek VAT-Ref w Niemczech. Składa się go najpóźniej do 30 września roku następnego. Wniosek można składać za pewien okres, minimum kwartał, maksimum 12 miesięcy. Wniosek składa się elektronicznie, za pośrednictwem swojego urzędu skarbowego w Polsce. Następnie wniosek jest przekazywany do niemieckiego urzędu, który merytorycznie rozpoznaje wniosek o zwrot VAT w Niemczech.
W trakcie rozpatrzenia wniosku o zwrot VAT z Niemiec niemiecki urząd zweryfikuje, czy na pewno nie wystąpił u wnioskodawcy obowiązek rejestracji do VAT. Jeżeli taki obowiązek istniał, to wniosek o zwrot VAT z Niemiec zostanie odrzucony, a my będziemy zmuszeni do rejestracji podatkowej w Niemczech. Warto zatem skorzystać z pomocy specjalisty od zwrotu VAT z Niemiec. Więcej informacji dot. zwrotu VAT z Niemiec można znaleźć <<TUTAJ>>.
Dobra wiadomość jest taka, że odliczyć lub wnosić o zwrot VAT można w praktyce w stosunku do każdej transakcji. Z Niemiec odzyskamy zatem VAT za paliwo czy hotel, i to w pełnej wysokości. Dla właścicieli aut firmowych, którzy odliczają w Polsce 50% podatku VAT korzystne jest tankowanie w Niemczech. Od takiego zakupu paliwa otrzymamy pełny zwrot podatku VAT.
Odpowiednie dokumenty do odzyskania VAT
Żeby odzyskać podatek VAT z Niemiec, musimy przede wszystkim dysponować odpowiednimi fakturami. Bez odpowiedniego dokumentu urząd w Niemczech nie pozwoli nam odliczyć podatku VAT lub nie dokona jego zwrotu.
Przede wszystkim faktura powinna zawierać dane sprzedawcy, jego pełną nazwę, adres i NIP. Sprzedawca może się posłużyć swoim numerem podatkowym Steuernummer, który ma w zależności od landu 10 lub 11 cyfr. Najczęściej jest on prezentowany następująco: 00 / 111 / 22222 lub 000 / 111 / 222222. Steuernummer jest odpowiednikiem polskiego NIP. Do celów VAT nadawany jest Umsatzsteuer-Identifikationsnummer (USt-IdNr.). Składa się on z przedrostka DE i dziewięciu cyfr. Należy pamiętać, że USt-IdNr. jest zupełnie innym numerem niż Steuernummer. Nie możemy dodać po prostu przedrostka DE do Steuernummer. Taki błąd popełniają często firmy w Polsce, zdziwione później, że na stronie VIES nie mogą zweryfikować numeru.
Na fakturze powinny być podane też dane nabywcy, jego pełna nazwa i adres. Nie ma obowiązku podawania numeru podatkowego do celów VAT nabywcy. W Niemczech wychodzi się z prostego założenia, że nabywca zna swój numer i nie ma go potrzeby podawać na fakturze. Nabywca jest weryfikowany nazwą i adresem. W związku z powyższym trzeba zatroszczyć się, by podana nazwa i adres na fakturze były pełne. Radzimy nie posługiwać się skrótami, chyba że są ogólnie uznane. Częstym błędem jest np. podawanie tylko nazwy firmy jednoosobowej bez podania imienia i nazwiska właściciela firmy czy pomijanie wspólników w przypadku spółek cywilnych i osobowych.
W przypadku transakcji do 250 euro brutto (czyli już z niemieckim podatkiem VAT) dokumentowana jest ona fakturą uproszczoną (Kleinbetragsrechnung). Na fakturze uproszczonej nie trzeba podawać danych nabywcy. Zatem paragony z kas fiskalnych traktowane będą w zasadzie zawsze jako faktury uproszczone. Na ich podstawie będzie można zatem uzyskać zwrot podatku VAT.
Pamiętajmy jednak o limicie 250 euro brutto. Częstym błędem, zwłaszcza w firmach transportowych i wykonujących usługi w Niemczech, jest tankowanie w Niemczech na kwoty wyższe niż 250 euro. W Niemczech generalnie trudno jest uzyskać fakturę na stacji benzynowej. Podatku VAT z paragonu powyżej 250 euro nie odliczymy. Co zrobić, by podatek VAT w Niemczech nam nie przepadł? Musimy z paragonu zrobić fakturę. Na paragonie są już wszystkie dane – poza danymi nabywcy. Paragon – jako faktura uproszczona – może być skorygowany lub poprawiony. Niemieckie władze dopuszczają możliwość dokonania korekty bezpośrednio na samym dokumencie. Poprawki powinny być wprowadzone przez sprzedawcę i przez niego zaakceptowane z podaniem daty. Zmiany może wprowadzić też nabywca, ale powinien na to uzyskać zgodę sprzedawcy. W praktyce wyglądać może to tak:
- otrzymujemy paragon za paliwo w Niemczech
- przybijamy na paragonie naszą firmową pieczątkę, z której wynikają pełne dane naszej firmy
- prosimy sprzedawcę o złożenie podpisu z podaniem daty, najlepiej jakby sprzedawca posłużył się także swoją pieczątką.
Najczęściej sprzedawcy na stacjach benzynowych nie robią problemu z takim potwierdzaniem paragonów. Jeżeli odmowa zdarza nam się często, to warto zastanowić się nad kartą paliwową w Niemczech. Płacąc kartą paliwową otrzymujemy zbiorczą fakturę, na podstawie której będziemy mogli wnioskować o zwrot podatku w Niemczech.
Najczęstsze błędy przy rozliczeniu / zwrocie VAT w Niemczech
Niemieckie urzędy skrupulatnie weryfikują dokumenty do odliczenia lub zwrotu podatku VAT z Niemiec. Jeżeli transakcja nie jest udokumentowana właściwie lub zawiera niewłaściwie wykazany podatek VAT w Niemczech, to następuje odmowa zwrotu lub prawa do odliczenia. Polskie firmy w Niemczech popełniają najczęściej następujące błędy uniemożliwiające zwrot podatku VAT z Niemiec:
- zakup towaru w Niemczech na fakturę i bezpośredni przywóz ich do Polski (np. polski sprzedawca nabywa w niemieckim sklepie elektronikę, przywozi ją i sprzedaje w Polsce) – zdaniem niemieckich urzędów dochodzi tutaj do wewnątrzwspólnotowej transakcji, które nie powinna być opodatkowana niemiecką stawką VAT, ponieważ towar przemieścił się z Niemiec do Polski; jedynym wyjściem dla nabywcy jest próba uzyskania od sprzedawcy faktury bez VAT dokumentującej WDT z Niemiec do Polski i zwrotu nienależnie zapłaconego jemu podatku
- nabycie usługi, która powinna być opodatkowana w Polsce (np. polska firma dokonuje naprawy samochodu firmowego w Niemczech, przy czym koszty naprawy są wyższe niż koszt części zamiennych – w takim przypadku polska firma powinna wykazać import usługi w Polsce od niemieckiego usługodawcy)
- udokumentowanie transakcji powyżej 250 euro brutto paragonem (np. kierowca firmy transportowej tankuje w Niemczech ciężarówkę za kwotę 500 euro i otrzymuje paragon)
- firma ma obowiązek rejestracji do VAT, a pomimo tego składa wniosek VAT-Ref (polska firma budowlana w Niemczech korzysta z usług podwykonawców, a pomimo tego składa VAT-Ref w związku z nabyciem w Niemczech materiałów budowlanych)
- firma nie dysponuje pełną fakturą (faktura np. składa się z kilku stron lub ma załączniki a nabywca otrzymuje niepełny dokument)
- dokumenty są nieczytelne – dotyczy to zwłaszcza paragonów, które potrafią szybko wyblaknąć, zmorą są też ręcznie wystawiane rachunki, które są nieczytelne dla urzędu skarbowego
- na fakturze jest niepełna nazwa firmy lub niewłaściwy adres – niemiecki sprzedawca robi błędy w nazwie firmy lub w pośpiechu pomija pewne dane polskiej firmy.
Wniosek o zwrot podatku VAT z Niemiec za 2020 r.
Zbliża się ostateczny termin do wnioskowania o zwrot VAT za 2020 r. Termin ten upływa 30 września 2021 r. Do tego dnia należy złożyć wniosek VAT-Ref do Niemiec oraz przesłać niemieckiemu urzędowi wszystkie faktury powyżej 1.000 euro, a w przypadku paliwa powyżej 250 euro. Nie warto czekać z wnioskiem do ostatniej chwili. Najwięcej wniosków składanych jest we wrześniu, dlatego czas ich rozpatrzenia się wydłuża. Złożenie wniosku VAT-Ref w Niemczech jeszcze teraz gwarantuje, że czas na jego rozpatrzenie będzie krótszy, co zapewni nam szybszy wpływ środków na konto.
W czym możemy pomóc?
Kancelaria JLT zapewnia kompleksowe wsparcie podatkowe dla firm, w tym przy wnioskach o zwrot podatku VAT z Niemiec. Doświadczony doradca podatkowy pomoże ocenić zasadność złożenia wniosku o zwrot podatku VAT, wypełni w Państwa imieniu stosowny wniosek i przygotuje całą dokumentację. Prowadzić będzie także w Państwa imieniu korespondencję z niemieckimi władzami podatkowymi. Przejmiemy od Państwa cały ciężar formalny związany z wnioskiem. Nasz obszar działania to Poznań i terytorium całego kraju. Jeżeli są Państwo zainteresowani tego rodzaju doradztwem podatkom, zapraszamy do kontaktu. Przedstawimy wtedy szczegółową ofertę.
Michał Jadżyn
radca prawny i doradca podatkowy
Rechtsanwalt und Steuerberater
JLT Jadżyn Legal & Tax
Poznań / Posen