Jak obliczyć podatek dochodowy w Niemczech?

Osoby pracujące w Niemczech mogą, a czasem powinny, rozliczyć podatek dochodowy w Niemczech. W 9 na 10 przypadków rozliczenie podatkowe w Niemczech skutkuje otrzymaniem zwrotu podatku dochodowego, średnio ok. 1.000 euro. Zobacz, jak obliczyć podatek dochodowy od osób fizycznych w Niemczech oraz czy i do kiedy należy go rozliczyć.

Podatek dochodowy w Niemczech – kto płaci?

Wykonywanie pracy na terenie Niemiec może spowodować obowiązki podatkowe w Niemczech. Najczęstszy przypadek płacenia podatków dochodowych w Niemczech to wykonywanie pracy najemnej w Niemczech lub prowadzenie firmy w Niemczech. Nie są to jednak jedyne przypadki, gdy osoba z Polski płaci podatki w Niemczech. Najczęstsze przypadki, z którymi spotykamy się w praktyce to:

• wykonywanie pracy na rzecz niemieckiej firmy – niemiecka firma zatrudnia nas w Niemczech, pracownik wykonuje pracę w Niemczech na rzecz tej firmy (np. pracownik z Polski zatrudniony zostaje przez firmę budowlaną z Berlina i pracuje na budowie w Niemczech);
• prowadzenie działalności gospodarczej w Niemczech – osoba z Polski zakłada firmę w Niemczech (np. Gewerbe) i tam świadczy usługi (np. elektryk z Polski zakłada w Monachium Gewerbe i wykonuje usługi na terenie Niemiec);
• oddelegowanie do Niemiec w ramach pracy tymczasowej – polska agencja pracy tymczasowej w Niemczech ma klienta, do którego oddelegowuje pracowników tymczasowych z Polski;
• przekroczenie 183 dni przez pracownika oddelegowanego do Niemiec przez firmę z Polski – np. polska firma budowlana w Niemczech ma kontrakt do wykonania, następuje delegowanie pracowników do Niemiec z Polski, pracownik przebywa w dowolnych 12 miesiącach więcej niż 183 dni w Niemczech;
• oddelegowanie do Niemiec pracownika do zakładu podatkowego pracodawcy – polska firma budowlana w Niemczech prowadzi jedną budowę ponad 12 miesięcy a na tę budowę następuje oddelegowanie pracownika za granicę – pracownicy nie muszą przekroczyć pobytu w Niemczech ponad 183 dni;
• polska firma jednoosobowa w Niemczech wykonuje usługi budowlane lub montażowe w jednym miejscu przez 12 miesięcy – właściciel firmy (lub wspólnik spółki osobowej) powinien rozliczyć podatek dochodowy w Niemczech od zakładu podatkowego;
• polska firma w Niemczech ma miejsce zarządu i wykonuje tam prawie wszystkie usługi – np. polska firma budowlana w Niemczech wykonuje 95% swojego obrotu tylko w Niemczech, w Polsce praktycznie nie pracuje, nie ma zaplecza do prowadzenia działalności w Polsce; właściciel firmy przebywa znaczną część czasu w Niemczech i tutaj podpisuje umowy, wyszukuje klientów, otrzymuje zlecenia. W praktyce następuje przeniesienie działalności do Niemiec – właściciel polskiej firmy w Niemczech powinien rozliczyć podatek dochodowy w Niemczech od działalności firmy.

Podatki w Niemczech – deklaracja podatkowa. Kwoty wolne od podatku w Niemczech

W przypadku pracowników, których praca opodatkowana jest w Niemczech, to pracodawca odprowadza za nich niemiecki podatek dochodowy. Jest to tak zwany Lohnsteuer. Pełni on taką samą funkcję, jak zaliczki na podatek dochodowy w Polsce. Ponieważ zazwyczaj Lohnsteuer jest wyższy niż faktyczne zobowiązania podatkowe pracownika, to nie ma obowiązku złożenia deklaracji rocznej w Niemczech. Są jednak wyjątki od tej zasady, które określają, kiedy jest obowiązek złożenia deklaracji rocznej za podatek w Niemczech. Chodzi o następujące przypadki:

• W stosunku do pracownika zawnioskowana została indywidualna kwota wolna od podatku na podstawie wniosku o obniżenie podatku od pracy (Lohnsteuerermäßigungsantrag). W Niemczech istnieje próg podatkowy – ogólna kwota wolna od podatku, która w 2020 r. wynosiła 9.408 euro (w 2021 r. jest to 9.744 euro.) Pracownik może zawnioskować o wyższą kwotę, jeżeli w ciągu roku podatkowego ponosi zwiększone koszty uzyskania przychodu np. związane z dojazdami do pracy, prowadzeniem podwójnego domostwa, kosztami podróży służbowych nie zwracanymi przez pracodawcę. W takim wypadku te koszty uwzględniane są na bieżąco w roku podatkowym poprzez zwiększenie kwoty wolnej od podatku.
• Pracownik ma określoną klasę podatkową w Niemczech – jeżeli pracownikowi (małżonkom) przyznano III/IV klasę podatkową lub IV/IV z faktorem, to istnieje obowiązek złożenia rozliczenia rocznego w Niemczech.
• Wykonywanie równolegle pracy dla dwóch lub więcej pracodawców w Niemczech – przyznana klasa podatkowa uwzględniana jest tylko przy pierwszym stosunku pracy, pozostałe równolegle wykonywane umowy o pracę rozliczane są w oparciu o najmniej korzystną VI klasę podatkową – jeżeli taka sytuacja ma miejsce, to mamy obowiązek złożyć deklarację roczną w Niemczech.
• Uzyskiwanie przychodów zwolnionych z podatku dochodowego w Niemczech – jeżeli otrzymamy świadczenia ponad kwotę 410 euro, które zwolnione są z podatku od pracy, to powinniśmy rozliczyć podatek dochodowy na terenie Niemiec. Chodzi o takie świadczenia jak zasiłek dla bezrobotnych (Arbeitslosengeld), postojowe (Kurzarbeitergeld), chorobowe (Krankengeld) czy zasiłek wychowawczy (Elterngeld).
• Osoby samozatrudnione (Selbstständige), prowadzące działalność (Gewerbetreibende), rolnicy, emeryci czy osoby uzyskujące przychody z wynajmu w Niemczech powinny złożyć roczną deklarację, jeżeli ich przychody przekraczają podstawową kwotę wolną od podatku (w 2020 było to 9.408 euro).

Dobrowolne rozliczenie podatkowe w Niemczech

To, że nie mamy obowiązku rozliczenia podatku dochodowego w Niemczech, nie oznacza, że nie powinniśmy tego robić. Jak wspomniano na początku, 9 na 10 osób otrzymuje zwrot podatku z Niemiec, średnio ok. 1.000 euro. Kto zatem powinien rozliczyć się dobrowolnie w Niemczech i złożyć deklarację roczną?

Dobrowolne rozliczenie dotyczy przede wszystkim pracowników wykonujących pracę najemną w Niemczech. To oni najczęściej nie mają obowiązku rozliczenia. Często tacy pracownicy chcą sobie zaoszczędzić pracy i rezygnują z rozliczenia. Praktycznie zatem darują oni swoje pieniądze niemieckiemu państwu.

Rozliczenie podatku dochodowego w Niemczech powinny przede wszystkim wykonać osoby, które mają wysokie koszty uzyskania przychodów. W Polsce te koszty są stałe i pracownik może rozliczyć tylko ryczałtową kwotę. Pracownicy zatem często nie przywiązują uwagi do kosztów pracy. Tymczasem w Niemczech możemy często rozliczać faktycznie poniesione koszty. Koszty obniżają nam dochód, a tym samym kwotę podatku dochodowego. Do najważniejszych kosztów należą:

• koszty dojazdów do podstawowego miejsca pracy – chodzi tutaj o ryczałt (Entfernungspauschale) w wysokości 0,30 euro za każdy kilometr oddalenia miejsca zamieszkania od miejsca pracy (jeżeli do pracy mamy samochodem 20 km w jedną stronę, a bierzemy pod uwagę odległość w kilometrach, a nie łącznie przejechane kilometry, to kosztem jest 0,30 euro x 20 za każdy dzień pracy, czyli np. przy 21 dniach pracy w miesiącu nasz koszt wyniesie 126 euro);
• koszty podróży służbowej nie zwracane przez pracodawcę – jeżeli wyjeżdżamy służbowo, a pracodawca nie zwraca nam kosztów podróży, to możemy uwzględnić w kosztach poniesione wydatki (0,30 euro za każdy faktycznie przejechany kilometr samochodem, bilety z komunikacji publicznej, koszty noclegu, diety w wysokości 28 euro za każde 24 godziny podróży służbowej i 14 euro przy podróży dłuższej niż 8 godzin);
• koszty prowadzenia podwójnego domostwa (Doppelte Haushaltsführung) – jeżeli z powodów zawodowych pracownik utrzymuje drugie mieszkanie lub dom (obok pierwszego, gdzie np. zostaje rodzina), to można odliczyć od podatku dochodowego koszty z tym związane (koszty wynajmu do 1.000 euro miesięcznie, koszty dojazdów, diety przez pierwsze trzy miesiące, koszty przeprowadzki);
• wyposażenie biura, narzędzia pracy, składki członkowskie w organizacjach;
• koszty napraw w domu wykonanych przez rzemieślnika (hydraulik, elektryk czy budowlaniec itd.);
• specjalne wydatki (Sonderausgaben) jak podatek kościelny, składki na ubezpieczenie społeczne, darowizny, koszty opieki nad dziećmi;
• nadzwyczajne wydatki spowodowane chorobą, wypadkiem, opieką nad rodzicami, powodzią czy pogrzebem.

Rozliczanie podatku dochodowego z Niemiec – do kiedy należy złożyć zeznanie podatkowe w Niemczech?

Osoby, które mają obowiązek rozliczenia podatku od pracy za granicą, a dokładnie – podatku dochodowego w Niemczech, powinny złożyć zeznanie podatkowe (Einkommensteuererklärung) do 31 lipca roku następnego. Czyli za rok 2020 trzeba rozliczyć się do 02.08.2021 r. (31 lipca przypada na sobotę, zatem termin przesuwa się na poniedziałek). Jeżeli korzystamy z pomocy doradcy podatkowego przy rozliczeniu w Niemczech, to deklarację możemy złożyć nawet do 28 lutego 2022 r.

Jeżeli nie mamy obowiązku rozliczenia podatkowego w Niemczech, to możemy dobrowolnie złożyć deklarację podatkową w Niemczech w ciągu 4 lat. Zatem rok 2020 możemy rozliczyć do 31 grudnia 2024 r.

Podatki i działalność gospodarcza w Niemczech – w jakiej formie należy złożyć zeznanie podatkowe?

Osoby prywatne mogą składać jeszcze zeznania podatkowe w formie papierowej. Osoby prowadzące działalność gospodarczą powinny złożyć deklarację w formie elektronicznej. Zalecamy także osobom prywatnym (np. pracownikom) złożenie deklaracji w formie elektronicznej, ułatwia to cały proces i przyspiesza rozpoznanie sprawy, a tym samym szybszy może być zwrot podatku.

Czy przy rozliczeniu trzeba uwzględnić otrzymany Kindergeld?

Urząd skarbowy, rozpatrując deklarację roczną, uwzględni przysługujący Kindergeld i porówna go z kwotą wolną na dzieci (2.586 euro w 2020 r., jest to 50% przysługującej ustawowo kwoty wolnej, jeżeli dziecko mieszka w Polsce, za rok podatkowy 2021 będzie to już 75% tej kwoty). Kwota wolna od podatku na dzieci podwaja się, jeżeli rodzice są w związku małżeńskim i dokonują wspólnego rozliczenia. Natomiast Kindergeld jest wypłacany miesięcznie, w 2020 r. było to 204 euro na pierwsze i drugie dziecko, 210 euro na trzecie i 235 euro na kolejne dzieci. Kindergeld otrzymuje się na wniosek złożony do kasy rodzinnej (Familienkasse).

Rodzicom przysługuje albo Kindergeld, albo kwota wolna od podatku. Nie można skorzystać naraz z obu mechanizmów wsparcia. Najczęściej Kindergeld jest korzystniejszy niż kwota wolna. Jednak jeżeli zarabiamy więcej, to kwota wolna może nam przysporzyć większe oszczędności podatkowe. Dobra wiadomość jest taka, że nie musimy sami dokonywać obliczeń. Robi to za nas automatycznie urząd skarbowy przy rozliczeniu rocznym. Porównuje on korzyść podatkową z Kindergeld i kwoty wolnej oraz przyznaje nam to, co jest korzystniejsze. Pamiętajmy jednak, że nie jest istotne, czy Kindergeld faktycznie uzyskaliśmy, ale czy mieliśmy do tego prawo. Może się zatem zdarzyć, że o Kindergeld wcale nie zawnioskowaliśmy (można złożyć wniosek najwyżej o 6 miesięcy wstecz) lub w mniejszej wysokości, a urząd skarbowy i tak uzna, że jest to korzystniejsze niż kwota wolna. Decyduje bowiem, co nam przysługuje z mocy prawa, a nie, o co faktycznie zawnioskowaliśmy.

Samodzielne rozliczanie podatku dochodowego z Niemiec

Przy rozliczeniu podatku nie trzeba korzystać z pomocy biura rachunkowego czy doradcy podatkowego. Oczywiście fachowa pomoc może nam oszczędzić dodatkowej pracy i zwiększyć kwotę i prawdopodobieństwo zwrotu podatku. Dowiedz się zatem więcej na temat obsługi firm w Niemczech oraz jak założyć firmę w Niemczech. Polecamy także temat wykonywania usług budowlanych w Niemczech – o czym warto pamiętać? Część I, dotyczący kwestii pracowniczych. Warto poza tym rozważyć, czy nie skorzystać z usług profesjonalistów, których znajdziemy w kancelarii JLT. Zapraszamy do skorzystania z naszej oferty!

Przeczytaj popularne artykuły:

• Windykacja w Niemczech
• Rejestracja firmy w Niemczech
• Polska firma w Niemczech
• VAT w Niemczech
• Rejestracja VAT w Niemczech
• Delegowanie pracowników do Niemiec
• Polska firma jako podwykonawca w Niemczech
• Usługi budowlane w Niemczech
• Windykacja w Niemczech
• Jak uzyskać freistellung
• Weryfikacja Niemieckiego kontrahenta
• NIP w Niemczech
• Podatek budowlany w Niemczech
• Klasy podatkowe w Niemczech