Dowiedz się, jakie odsetki ustawowe za zwłokę przysługują w Niemczech. Jak obliczyć wysokość odsetek za zwłokę i na co zwrócić uwagę.
Polskie firmy zawierają często umowy, do których zastosowanie znajdzie prawo niemieckie. W przypadku braku płatności jednej ze stron naliczane są odsetki ustawowe za zwłokę. Wysokość odsetek za zwłokę nie wynika z międzynarodowych konwencji (np. konwencji wiedeńskiej o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów) czy z przepisów unijnych, wspólnych dla Polski i Niemiec. Choć przepisy unijne pewne minimalne standardy dla odsetek określają.
Każdorazowo zatem trzeba więc wpierw zbadać, jakie jest prawo właściwe dla naszej umowy. Najczęściej posiłkować się będziemy tutaj rozporządzeniem Nr 593/2008 z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (Rzym I). Jeżeli na podstawie przepisów kolizyjnych stwierdzimy, że właściwe do umowy jest prawo niemieckie, to żeby określić wysokość odsetek ustawowych za zwłokę należy się sięgnąć do niemieckich przepisów.
Przykład:
Polska firma z Poznania zamówiła usługę od niemieckiego kontrahenta z Hamburga. Polska firma opóźnia się z zapłatą faktury. Jakie odsetki należy zapłacić? W umowie nie określono prawa właściwego. Zgodnie z rozporządzeniem Rzym I prawem właściwym będzie prawo niemieckie (siedziba usługodawcy). Do zaległej kwoty doliczone zostaną zatem odsetki za zwłokę zgodnie z niemieckimi przepisami.
Odsetki ustawowe za zwłokę w Niemczech
W celu ustalenia wysokości niemieckich odsetek za zwłokę (Verzugszinsen) należy sięgnąć do przepisów niemieckiego kodeksu cywilnego (Bürgerliches Gesetzbuch, BGB), w szczególności § 288 BGB.
Prawo niemieckie przewiduje odmienną wysokość odsetek za zwłokę w przypadku, gdy stroną umowy jest konsument i gdy konsument w umowie nie uczestniczy (np. w stosunkach między przedsiębiorcami).
W przypadku umowy z udziałem konsumenta odsetki za zwłokę wynoszą rocznie pięć procent powyżej stopy bazowej EBC.
W przypadku transakcji bez udziału konsumenta, np. w stosunkach handlowych, odsetki za zwłokę wynoszą dziewięc procent powyżej stopy bazowej EBC. Do 28.07.2014 r. było to osiem procent.
Stopa bazowa
Co to jest stopa bazowa EBC? Stopa bazowa (Basiszinssatz) jest to wartość określana przez Europejski Bank Centralny dwa razy do roku, 1 stycznia i 1 lipca. Obecnie ta wartość jest ujemna. Skoro jednak odsetki za zwłokę stanowią sumę stopy bazowej i stawki procentowej określonej w § 288 BGB, to obecnie obowiązują niższe wartości niż wskazane w tym przepisie.
Przykład
Od 1.1.2017 r. stopa bazowa wynosi – 0,88 %. Zatem wysokość odsetek ustawowych w przypadku konsumentów wynosi 4,12 %, a pomiędzy przedsiębiorcami 8,12 %.
Aktualną i historyczną wartość stopy bazowej można znaleźć <<TUTAJ>>.
Dochodzenie odsetek
Co powinniśmy uwzględnić dochodząc odsetek za zwłokę od kontrahenta z Niemiec?
Dochodzenie odsetek za zwłokę nie wyklucza dochodzenia dalszych szkód. Wierzyciel zmuszony do ponaglania dłużnika może doliczyć np. koszty adwokackie. Nie zdziwmy więc się, że jeżeli nie uregulujemy faktury na rzecz niemieckiego kontrahenta, to doliczone zostanie nam wynagrodzenie prawnika. Jeżeli strona niemiecka nam nie płaci, to mamy też do tego prawo. Jeżeli zatem niemiecki kontrahent nam nie płaci, warto skorzystać z pomocy prawnika od spraw polsko-niemieckich.
Niedopuszczalne jest zrzeczenie się z góry odsetek za zwłokę (§ 288 ust. 6 BGB). Jeżeli nasz kontrahent od nas tego zażąda, to nie ma do tego podstawy.
Jeżeli do naszej umowy zastosowanie znajdą przepisy niemieckie, nie oznacza to automatycznie, że roszczeń tych nie można dochodzić w Polsce. Właściwość sądu jest sprawą odrębną od prawa właściwego. Możliwe zatem jest, że sąd polski będzie rozstrzygał o roszczeniach na podstawie prawa niemieckiego. O tym, gdzie pozwać zagranicznego kontrahenta dowiesz się więcej <<TUTAJ>>.
Przedawnienie odsetek
Odsetki przedawniają się co do zasady po upływie trzech lat. Termin ten jednak, inaczej niż w Polsce, liczy się od końca roku, w którym odsetki stały się wymagalne.
Przykład
Dłużnik popadł w zwłokę w listopadzie 2014 r. Termin przedawnienia odsetek za 11-12.2014 zacznie biec od 1.1.2015 r. i upłynie 31.12.2017 r.
Odsetki stwierdzone tytułem wykonawczym przedawniają się w tym samym terminie co sam tytuł wykonawczy (np. wyrok). W Niemczech jest to bardzo długi okres przedawnienia i wynosi aż 30 lat. Jednakże odsetki powstałe po uzyskaniu tytułu wykonawczego przedawniają się w krótszym, 3-letnim terminie.
Jeżeli Państwa firma ma problem z naliczeniem niemieckich odsetek za zwłokę lub niemiecki kontrahent dochodzi tych odsetek od Państwa firmy, to kancelaria JLT służy pomocą przy weryfikacji tych roszczeń.
